Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo

Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo.
-Correo: acebobello@gmail.com
-Instagram: @hectoracebo
-Twitter: @HectorAcebo

sábado, 30 de julio de 2016

Manolo de Valledares

 Manuel Acebo Díaz,
'Manolo de Valledares'.
Deixounos Manolo de Valledares, o meu avó paterno. Tiña 91 anos. Foi gandeiro e camiñeiro, e chegaba nunha moto Mobylette a todos os lugares de Santiso. Facía sinais dos seus movementos cos brazos e as mans, accións xa en desuso que poden evitar máis dun accidente. Era un home legal, colaborador, bromista e cunha mentalidade bastante aberta pra a súa época, pra aquel contexto absolutamente agrario, onde moita xente pensaba que estudar era cousa de ricos e non se arriscaba a invertir en educación. Efectivamente, o señor Valledares, malia que non nadaba na abundancia, preocupouse pola formación dos seus fillos, dándolles a posibilidade de estudar, primeiro en Ribadeo e despois en Lugo. Isto é algo que lle honra e que ten un valor incalculable.
Valledares lía a miúdo o xornal e lembraba con orgullo o que lle dicía o seu mestre na escola: que el era un dos alumnos máis destacados, tanto nas Matemáticas como na Lingua. Na residencia leonesa onde pasou os últimos once anos, facía redaccións e contas, e nunca se trabucaba. Mostrábanos con ilusión aquela libreta, coma un neno que quere progresar no colexio. Todo isto demostra a importancia que lle outorgaba á educación.
Cando íamos velo á residencia, emocionábase recordando vivencias santiseiras xunto con meu pai, miña avoa Lina (a súa muller), meu tío Lolo, meu primo Manuel ou Paco de Robaín (o meu outro avó). E mesmo cando xa non nos recoñecía, algo había dentro del —unha pulsión— que o unía a nosoutros. Aseguraba que eramos familia de seu, primos ou sobriños. E nas despedidas choraba, e dicíanos: “A ver cando volvo vervos…”. Coa xente de acolá falaba castelán, e, por suposto, rezaba e cantaba nesa lingua. Tiña neste idioma máis vocabulario que moitos dos seus contemporáneos. Claro que con nosoutros nunca perdeu o galego, por ser esta a súa lingua afectiva.
A risa contaxiosa de Manolo de Valledares.
Lémbrome do amigo de axudar que era, e de que —coma meu pai— sempre chegaba antes de tempo ós sitios. Se quedaba pra ir sacar as patacas ás 11 no casarío de Robaín, presentábase ás 11 menos 10. Sendo tan rigoroso nos horarios, xa en faena e acompañado de xente querida, liberaba a tensión, e podías ler unha burleta nos seus ollos.
Lembro tamén que aínda as últimas veces que fomos velo, falando de amigos seus, diciámoslle: “Jesús Ferreiro”, e el completaba inmediatamente o sintagma: “…de la Torre”. Nunca se esqueceu dos apelidos do seu alcalde máis querido.
O avó Valledares emprendeu a súa última viaxe. Probablemente a faría naquela vella moto, precavido, emitindo sinais dos seus movementos cos brazos e as mans. Chegaría dez minutos antes, como de costume, pra non facer esperar ó persoal e polo que poidera pasar durante o camiño.
[Publicado no último número de La Comarca del Eo, semanario ribadense do Grupo El Progreso]

lunes, 11 de julio de 2016

Ser sólo tú mismo, en un mundo que hace lo posible, noche y día, para hacerte semejante a los demás, significa librar la batalla más difícil que cualquier ser humano pueda librar
(e.e. cummings)

sábado, 9 de julio de 2016

Mestre Peralta

Os meus mestres literarios non me ensinaron a escribir, senón a ler os poemas da miña autoría, o que implica, naturalmente, un alto exercicio de autocrítica. A escribir apréndese en soidade. Só dese xeito se pode reflexionar en condicións e probar posibles solucións formais. Só dese xeito se pode ser fiel ós propios soños, algo que me parece fundamental na creación.
Arturo Peralta e un servidor, nunha das presentacións do meu poemario Camas de hierba. Casa de Cultura da Veiga, 29 de xullo de 2011.


O meu primeiro mestre foi Arturo Peralta, que me deu clases de Latín e Cultura Clásica no instituto da Veiga. En segundo de bacharelato, carente de guías, comecei a levarlle ó filólogo valdesano os meus poemiñas. Pasados uns días, xeneroso, devolvíamos corrixidos. Propoñíame alterar a orde dalgunhas verbas ou potenciar as elipses. Por suposto, tamén me aportaba referentes estéticos. Peralta sería un gran crítico; culto, hipersensible e intuitivo, detecta os elementos accesorios que entorpecen o ritmo, columna vertebral do poema. 
Xunto a Arturo Peralta, no primeiro recital que ofrecín, na Casa de Cultura de Santiso de Abres. Agosto de 2006.


Hai dous anos envieille a Peralta unha poesía miña publicada daquela. Díxome que un dos versos lle suxirira esta sorprendente imaxe: “voces de cintura”. Gustoume tanto o sintagma, que o acabei incluíndo —en singular— nun poema amoroso dedicado a unha rapaza música. Unha “voz de cintura” apunta, no eido do canto, a un rexistro dúctil; lembremos que a expresión “ter cintura” —máis empregada en castelán— aplícase a aqueles que saben saír con habilidade de situacións complexas. Pero o achado verbal de Peralta presenta ademais connotacións eróticas. É, en definitiva, unha fonte de sensorialidade.
O meu mestre (e amigo) conxuga a xenial intuición cunha reflexión fonda. Consúltaslle algo arrevesado que se che ocorre no momento, e el quédase absorto durante non poucos segundos. Logo sorrí e diche que lle seguirá dando voltas, na casa, á cuestión. Días despois, mándache un correo cheo de sutilezas intelectuais e sensitivas. Neste panorama mediocre, onde moita xente de letras fala por falar, facendo apoloxía da ignorancia, Arturo Peralta debería ser un exemplo a seguir. Penso que Catulo e Pound (tan admirados por nós) concordarían comigo.
[Artigo publicado onte en El Progreso de Lugo]

domingo, 3 de julio de 2016

O mestre merlo alza o voo



É o merlo que vén verme a diario cando estou en Santiso, na Terra de Miranda. Eu doulle de comer e chámolle "Mestre" (non, non esaxero, porque o seu canto é prodixioso, e aprendo escoitándoo). Neste pequeno vídeo (que gravei en marzo deste ano), o paxaro, ademais de cantar, alza o voo. Como non lembrarse daqueles versos de Juan Ramón Jiménez: 

Y el mirlo canta, huye por lo verde,
y sube, sale por lo verde, y silba,
recanta por lo verde venteante,
libre en la luz y la tersura,
torneado alegremente por el aire,
dueño completo de su placer doble;
entra, vibra silbando, ríe, habla,
canta... Y ensancha con su canto
la hora parada de la estación viva.
y nos hace la vida suficiente.

¡Eternidad, hora ensanchada,
paraíso de lustror único, abierto
a nosotros mayores, pensativos,
por un ser diminuto que se ensancha!
¡Primavera, absoluta primavera,
cuando el mirlo ejemplar, una mañana,
enloquece de amor entre lo verde!

Pra ler o poema enteiro de JRJ, contido en La estación total, pica aquí