Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo

Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo.
-Correo: acebobello@gmail.com
-Instagram: @hectoracebo
-Twitter: @HectorAcebo

miércoles, 17 de agosto de 2016

Unha viaxe en Vespa por Lugo

Como cada meridiano de agosto, Italia acolleu a celebración do Ferragosto. Esta tradición foi instituida polo emperador Augusto no ano XVIII a. C. e sinalaba o fin dos labores agrícolas. Con ela, o Imperio Romano honraba á deusa Diana e ao ciclo da fertilidade e a madurez.
Malia á orixe romana de Lugo, aquí o Ferragosto como tal non chegou a instaurarse; o concepto só se utiliza desde os últimos anos como reclamo, e case non saíu da órbita dos mass media e a publicidade. A sinal inequívoca é que moitos camareiros lugueses descoñecen que é o Ferragosto.
Con todo, no Lugo moderno existe un paralelismo evidente coa tradicional celebración italiana: o éxodo cara á praia e á montaña. Desde logo, na nosa cidade, a saída explícase pola festividade da patroa, Santa María, A Nosa Señora dos Ollos Grandes. Non coñezo a outra virxe cun alcume tan poético, do mesmo xeito que non sei dun xentilicio más evocador e sonoro cá ‘lucense’.
Eu vivo en Lugo desde hai pouco —aínda que a coñezo desde neno— e nunca fun a Italia. Pero a compañeira Marta Veiga cóntame que ata hai poucos anos, nesta cidade, durante o ecuador do mes, pechaban boa parte dos establecementos, o mesmo que no país mediterráneo.
Veiga, ao chegar o 15 de agosto, experimentou varios anos a mesma sensación de baleiro que transmite a secuencia máis icónica da película ‘Caro diario’: Moretti (director do filme, ademais de protagonista) percorrendo cunha Vespa as rúas desertas de Roma. A imaxe é moi oportuna, igual có o arranque doutra película italiana, ‘Il sorpasso’, de Risi: «Nunha Roma deserta dun Ferragosto calquera...». É a mesma obra na que Gassman vaga polas rúas da capital italiana en busca dun teléfono e un paquete de cigarros.
Onte, en Lugo, abriron as portas bastantes cafeterías e restaurantes. Pálpabase a tranquilidade no ambiente, pero o fluxo de visitas de turistas e peregrinos paliou a sensación de baleiro que outrora envolvía á Avenida da Milagrosa, á Rúa Nova, ao Campo Castelo ou á Praza Maior. Manolo, do bar de tapas e restaurante A Nosa Terra —sito na Rúa Nova—, acertou plenamente no seu prognóstico: «De Lugo, non vai haber ninguén; só quedamos os escravos! (Risas). A xente de aquí vaise ás praias e ás múltiples festas da provincia».
A Nosa Terra e outros coñecidos locais de comidas deberon de encher considerablemente as súas arcas, posto que moitos turistas irromperon na cidade desexosos de polbo.
Porén, os bares e locais de copas, xeneralizando, notaron a ausencia dos lucenses, da clientela fixa. Por exemplo, o pub Ho! Gruf, na Praza do Campo Castelo, só contou, ante a previsión da pouca afluencia, cun dos seus dous camareiros.
Á tardiña, paseando polo centro, imaxineime conducindo na Vespa de Moretti (ou na do meu avó o albeite Paco de Robaín?). Pero, no maxín, a cidade non era para min o centro de atención. Eu non admiraba o contraste entre o Lugo doutros quinces recentes e o de onte. Era a xente —moitos serían turistas— a que se asombraba da miña soidade. «Onde vas cunha moto pasada de moda?», «Por que non levas unha moza contigo?», «Deberías ir á costa! Sentaríache ben tomar o sol», parecían espetarme coas súas olladas.
Sentirse incomprendido provoca esta clase de fantasías que poderían ter como pano de fondo calquera outra cidade occidental. Como me dixo un día o meu profesor Antonio Dueñas, «Hoy, en EEUU y Europa, ser un joven romántico constituye un estigma».
Voltei á casa, na vella Vespa imaxinaria, pensando no marabilloso xentilicio ‘lucense’. A palabra latina ‘Lucus’ significa ‘bosque sagrado’. Hai quen di tamén que a etimoloxía da verba sería prerromana; apelaría a Lugh, o deus da luz na mitoloxía celta. Charmarlle ‘lucense’ a un ser querido implicaría dicirlle que está cheo de luz.
Eu gozo da luz natural dos corpos, sexan brancos, trigueiros, mouros. E, no seu defecto, admiro, pola resistencia que leva detrás, o auténtico moreno da malla. Falo daquela pel curtida por mor das esixencias dunha infinda posguerra. Aquela pel —a dos meus avós— era un mapa da expresión. Os bronceados das praias —perfectos no seu artificio— significan un total sometemento á tiranía da uniformidade.

[Publicado onte en El Progreso de Lugo]