Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo

Bitácora de Héctor Acebo, poeta, periodista cultural y doctor en Periodismo.
-Correo: acebobello@gmail.com
-Instagram: @hectoracebo
-Twitter: @HectorAcebo

miércoles, 30 de diciembre de 2015

O lume

Benvida sexa a i-auga nesta Terra de Miranda (e en todo o Norte). Máis chuvia, máis chuvia! E que se extinga dunha vez o lume, por favor!

domingo, 27 de diciembre de 2015

Mestre Bresson

"Asegúrate de ter esgotado todo o que se comunica por medio da inmobilidade e o silencio" 
(Robert Bresson, Notas sobre o cinematógrafo)

Unha pequena reportaxe que a canle TCM dedicou ó meu admiradísimo Bresson. O narrador da peza audiovisual le varios aforismos e reflexións contidos no único libro publicado polo cineasta francés, o fermoso Notas sobre o cinematógrafo.


Maxistral secuencia de Mouchette (1967), longametraxe de Bresson.

lunes, 21 de diciembre de 2015

20-D

"La España de charanga y pandereta, / cerrado y sacristía, / devota de Frascuelo y de María, / de espíritu burlón y de alma quieta (...)". ¿Recuerdan estos versos de A. Machado? No se me ocurre nada más que añadir. 

domingo, 20 de diciembre de 2015

A cor do escáncer

O escáncer é un réptil escamudo da familia dos ánguidos. Moi similar a unha pequena serpe, carece de patas ou tenas moi reducidas. Poboador dos lugares avesíos e húmidos, adoita abeirarse debaixo das pedras. Cando eu era cativo, tranquilizábame observar este inofensivo animal de aspecto cru… 

Macho de escáncer común. Imaxe tirada do blog Aves e natureza da Fonsagrada.


A lembranza do escáncer tráema dona Remedios de Rochiña, a miña defunta bisavóa, natural de Trabada. Malia os seus escasos estudos, esta lúcida e carismática señora  medía moito as verbas non en van, escribía poemas de corte oral, rematando calquera conversación coa frase oportuna. As súas repentinas réplicas deixaban fóra de combate ós interlocutores máis instruídos, como xa contei algunha vez no semanario La Comarca del Eo.

Comprei unha tea ben guapa pra un vestido”. “Moi ben! E de que cor é?”. “Pois non sei dicirche...”. “Es ben ransoña, muller! A tea é clara ou escura?”. “Non sei... É... da cor do escáncer”. Este excelente diálogo, protagonizado por dúas mulleres de Santiso de Abres, téñollo escoitado á miña bisavóa, que viviu moitos anos no citado concello das beiras do Eo, onde eu nacín.

A coloración do escáncer é variable os exemplares adultos desta especie poden ser agrisados, amarelos ou pardos, pro o seu ton sempre resulta apagado. Pois ben, penso que a veciña da miña bisavóa, por moi iletrada que fora, sentenciou dun xeito verdadeiramente ocorrente a conversación reproducida. Entendo que aquela tea tiña unha cor ambigua, e non se caracterizaba nin por ser brillante nin por ser escura: coma o escáncer! Imposible non lembrarse aquí daquela imaxe de Juan Ramón Jiménez: “(…) Imprecisa / como sonrisa que se pierde en risa…”.

Remedios de Rochiña, xunto a dous dos seus bisnetos: María e un servidor. A fotografía foi feita en Santiso de Abres o 11 de setembro de 1995.




En Santiso, o esquecido escáncer tivo os seus días de gloria grazas á elocuente Remedios de Rochiña, que repetiu ben veces con actitude festiva aquel diálogo. Se un sabe escoitar, atopa a poesía mesmo debaixo das pedras. 

[Artigo meu publicado onte en El Progreso de Lugo (edición da Mariña)]

miércoles, 16 de diciembre de 2015

Rajoy, mediocre

Todo político mediocre aspira a que los votantes seamos dóciles, sumisos, desmemoriados..., y Rajoy es la mediocridad elevada al cubo.

Cézanne

"¿Qué es lo que me proporciona, qué me ha dado siempre Cézanne? Una intensidad emocional singular que pocos de sus coetáneos me ofrecen, ni tan siquiera Van Gogh o Lautrec. Tiene que ver ese impacto con su esencialidad, su despojamiento, su antisentimentalismo, su rigor constructivo, su rectitud moral frente al lienzo, su gusto seguro y callado, sin exhibicionismos ni desbordamientos. Su ausencia, en fin, de cinismo y autocompasión" (Antonio Martínez Sarrión, Escaramuzas). 

Mont Sainte-Victoire (1895), de Paul Cézanne.

lunes, 14 de diciembre de 2015

Abril

"Tu jadeo, tu espuma, tu sudor, me parece que vienen de otra vida... ¡Ven aquí, ven aquí, caballo mío; abril, abril que vuelves, caballo blanco de mi amor perdido!". Juan Ramón Jiménezcitado recientemente en mi tesis doctoral (La metáfora en la poesía de Martínez Sarrión), hablando de las connotaciones eróticas que a menudo presenta el cuarto mes del año en la tradición y en la modernidad lírica amorosa de Europa.




Betsy Russell en Escuela privada para chicas (1983), largometraje de Noel Black.

domingo, 13 de diciembre de 2015

Claudio Rodríguez Fer presentará a súa versión galega da poesía de Emily Dickinson

LA MADRIGUERA, Taller e Galería de Arte e Creación (Galerías da Praza Maior 27, Lugo), especializado en obra gráfica, encadernación e libros e obxectos de autor, organizará este martes, ás 8 da tarde, un acto de presentación do libro feito a man Musgo / Moss, composto por poemas en inglés da poetisa estadounidense Emily Dickinson, introducidos e traducidos ao galego polo poeta lucense Claudio Rodríguez Fer, con deseño e acuarela da artista lucense Sara Lamas.

O poeta Claudio Rodríguez Fer, en Nova York, ante o East River.


Intervirán no acto as responsables de LA MADRIGUERA, Silvia Vilar Arias e a propia Sara Lamas, así como o introdutor e tradutor da obra, Claudio Rodríguez Fer, que recitará en galego, e a profesora norteamericana JoDee Anderson, quen recitará en inglés.

Emily Dickinson levou unha vida recluída, primeiro na súa aldea natal e finalmente no seu propio cuarto, durante boa parte do século XIX. Mantivo inédita practicamente toda a súa poesía, que non se deu a coñecer ata despois da súa morte, mais no século XX foi recoñecida como a principal poeta dos Estados Unidos de América. As súas relacións amorosas permaneceron incógnitas, así como o sentido do seu costume de vestir sempre de branco nos últimos anos da súa existencia.

A poetisa romántica Emily Dickinson.
Claudio Rodríguez Fer leu dende a súa mocidade con moito interese a Emily Dickinson, con quen se identifica xa no seu libro Historia da lúa. Comezou a traducila nos primeiros anos noventa, sendo profesor na Universidade da Cidade de Nova York, polo que un verso dela abriu o seu libro A unha muller descoñecida, alí escrito en boa parte. A constante intervención do poeta en actos e recitais en Nova York, onde presentou este outono a antoloxía bilingüe Amores sen morte / Deathless Loves, motivou finalmente que ultimara esta selección en homenaxe á gran poeta romántica, moitas veces equiparada a Rosalía de Castro.

JoDee Anderson, filóloga natural de Kansas, é profesora de Inglés na Facultade de Humanidades de Lugo, da que foi vicedecana e na que realizou un gran labor dende hai décadas.

A artista lucense Sara Lamas cultivou a pintura, o debuxo, o gravado, a artesanía e o deseño, e a súa obra ten sido reproducida nun gran número de publicacións de moi diversos lugares. En colaboración con Silvia Vilar Arias ten unha longa, frutífera e recoñecida traxectoria na ensinanza do debuxo e da pintura e na realización de obra gráfica, de encadernación artesá e de libros e obxectos de arte en Lugo.

martes, 1 de diciembre de 2015

Unha moza

El dicía que só aspiraba a ter moza. Só unha moza, pro dentro dela (como naquela canción de Garnet Mimms, como no poema de Pound) cabería o universo enteiro. 

lunes, 23 de noviembre de 2015

Presentarase en Santiago unha antoloxía bilingüe da poesía de Claudio Rodríguez Fer

A portada da nova antoloxía do poeta
Claudio Rodríguez Fer.
Santiago de Compostela acollerá este xoves a presentación de Amores sen morte / Deathless Loves, antoloxía bilingüe galego-inglés da poesía do lucense Claudio Rodríguez Fer. O acto terá lugar, a partir das 8 da tarde, na Librería Follas Novas (Montero Ríos, 37). 

Amores sen morte / Deathless Loves é unha edición preparada e introducida pola profesora neoiorquina Diana Conchado, que reúne versións ao inglés feitas por diversos poetas, profesores e tradutores británicos e estadounidenses. A obra, que contén un poema visual do propio Rodríguez Fer na cuberta, foi recentemente publicada por Edicións Follas Novas. Esta editorial incluíu a antoloxía na súa pulcra e primorosa colección "Os Libros do Loureiro".

Ademais do propio autor, que recitará algúns dos poemas seleccionados, intervirán no acto santiagués o catedrático e crítico Luís Alonso Girgado, coordinador da colección; o crítico, profesor e tradutor ao galego Armando Requeixo, quen presentará a obra; e os profesores de Literatura Inglesa Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela Laura Lojo (especialista en Virginia Woolf e estudos de xénero) e Jorge Sacido Romero (especialista en narrativa anglófona, tradución e interculturalidade), que lerán os textos en inglés.

Amores sen morte / Deathless Loves recolle todas as épocas da traxectoria de Rodríguez Fer (dende o primeiro poemario xuvenil Poemas de amor sen morte a composicións inéditas en libro) e os principais lugares da vida do autor (Galicia, Nova York e os países celtas) a través de cinco seccións respectivamente tituladas "Amantes / Lovers", "Micropoemas / Micropoems", "Lugo blues", "New York Jazz" e "Camiños celtas / Celtic roads". O libro foi presentado por primeira vez o pasado 28 de outubro en Estados Unidos, concretamente no Hunter College da City University of New York. No acto participaron o autor, a editora e o tradutor Clifford Irizarry.

Claudio Rodríguez Fer, ante o Queensborough Bridge, en Nova York.



Rodríguez Fer, profesor visitante na City University of New York dende 1992 e conferenciante en Nova York en reiteradas ocasións, presentou así mesmo en dita cidade nos últimos anos os poemarios bilingües galego-inglés Tigres de ternura / Tender Tigers, no Graduate Center da CUNY, e Revolución rosaliana en Nova York / Rosalia’s Revolution in New York, na Spanish Benevolent Society, ambas obras traducidas pola galicianista norteamericana Kathleen N. March. De feito, varias das súas creacións ambientáronse en Nova York, como o poemario A unha muller descoñecida, do que aparece unha mostra en Amores sen morte / Deathless Loves, ou os contos “A muller loba” e “A fera fráxil”. 

domingo, 15 de noviembre de 2015

Cruzando versos en Ribadeo

É unha honra pra min participar, como poeta, nesta fermosa actividade ribadense que se chama Cruzando versos

Nova publicada por La Voz de Galicia o día 11 deste mes.

Velaquí o verso meu escollido por Verónica Martínez Delgado (coordinadora da citada actividade, profesora de Infantil no ribadense CIFP Porta da Auga e poetisa) e mais as súas alumnas: 
Ven e apréndeme a xerga dos teus bicos. 
Esta ilusionante iniciativa de pintar versos nos pasos de peóns comezou, segundo teño entendido, en México. Madrid é unha das cidades que continuou a actividade. 

miércoles, 11 de noviembre de 2015

El pájaro y la poesía

El canto del pájaro es líquido. También la palabra poética sólo se reconoce en su fluir. 
José Ángel Valente 



martes, 10 de noviembre de 2015

Desnortado

Sempre regresas desnortado ó Norte! dicíasme, cun sorriso, antes de abrazarme. 


Esta imaxe fíxena na Granda (Santiso de Abres). O antigo casarío da foto pertence ós meus avós maternos; hoxe deshabitado, nel viviron familiares nosos.

jueves, 5 de noviembre de 2015

Desde el arte


"(...) a la búsqueda no de un conocimiento sobre el arte, ni en el arte, sino desde el arte. Es decir, de un conocimiento (que tiene que ver con la cuestión de la verdad) que la ciencia no puede producir ni capitalizar, y que se manifiesta en la capacidad para revelar una forma diferenciada de ver el mundo, de entenderlo, de vivirlo" 
Jenaro Talens, "(Desde) la poesía de Antonio Martínez Sarrión" 


miércoles, 4 de noviembre de 2015

Con José María Plaza, amigo y colega

Mi amistad con Jose María Plaza, reciente pero sólida, dimana de la poesía. Y del periodismo cultural. Y de las sesiones de cine (francés, sobre todo). Y de Madrid. Y de la pasión por el universo femenino...






En la instantánea de arriba aparezco junto al propio Plaza, fotógrafo además de escritor y periodista, quien (como puede observarse) inmortalizó el momento con su móvil. En referencia a esa imagen, reproduzco un poético comentario que me dejó ayer, vía Twitter, una seguidora: "¡Qué preciosa foto! Tiene un cruce de tiempo dentro de otro tiempo. Una estampa a lo Nacho Mirás. Cada uno a lo suyo y el reloj con todos. Da para un relato". Plaza tomó la magnífica fotografía, llena de misterio, hace escasos días en una taberna de Lavapiés (Madrid).

lunes, 2 de noviembre de 2015

¿Y los poetas?

De una entrevista con la actriz Dafne Fernández publicada ayer en El País

—¿Y los poetas? ¿También le parecen sexys? 
—Sí, por qué no. 
            
Recibo con satisfacción la respuesta de la mediática intérprete, pues dinamita el tradicional y fatigoso tópico (bastante extendido aún) de que el lírico es un sujeto de carácter absolutamente etéreo. 

La actriz Dafne Fernández. Imagen extraída de StyleLovely.com.

domingo, 1 de noviembre de 2015

Alberto Garzón: un gran candidato

"Y si hay que pagar las pensiones con impuestos de quien más tiene, se hace. Es un derecho, como sanidad o educación". Estupendo Alberto Garzón (IU), anoche, en "La Sexta Noche". Lúcido, justo, abierto, contundente, preparado... Hacía tiempo que en España no se veía a un líder de tanto fuste.

Alberto Garzón, doctor en Economía y candidato a la presidencia del Gobierno por Izquierda Unida.

miércoles, 28 de octubre de 2015

Paixón de cine

"Aínda que quizabes a pantalla actuase como pantalla, protexéndonos do mundo" 
(De Soñadores, filme de Bertolucci) 

No cine Doré da Filmoteca Española, un dos meus recunchos preferidos de Madrid.

lunes, 26 de octubre de 2015

El poeta Claudio Rodríguez Fer intervendrá en tres actos en Nueva York

Claudio Rodríguez Fer, en Nueva York.


El poeta lucense Claudio Rodríguez Fer, director de la Cátedra Valente de Poesía y Estética de la Universidade de Santiago de Compostela, intervendrá en tres actos poéticos este otoño en Nueva York.

El primero tendrá lugar pasado mañana en el Hunter College de la City University of New York, donde será presentada su antología poética bilingüe Deathless Loves / Amores sen morte, en edición de la profesora neoyorquina Diana Conchado, quien intervendrá en el acto junto al poeta y a otro de los traductores de la obra, Clifford Irizarry.

El segundo acto, en el mismo lugar de Manhattan, será este viernes, y consistirá en un gran recital colectivo multilingüe de su obra A cabeleira (Poema en 35 idiomas), que contará con intervenciones en muy numerosas lenguas europeas, americanas y asiáticas. 

El tercer acto se realizará el 4 de noviembre en Hofstra University, situada en Long Island, y consistirá en una lectura poética comentada, seguida de coloquio, con organización de la profesora gallega Benita Sampedro y presentación del poeta peruano Miguel-Ángel Zapata, ambos allí docentes.

Claudio Rodríguez Fer, profesor visitante en la City University of New York desde 1992 y conferenciante en Nueva York en reiteradas ocasiones, presentó en dicha ciudad durante los últimos años los poemarios bilingües gallego-inglés Tigres de ternura / Tender Tigers, en el Graduate Center da CUNY, y Revolución rosaliana en Nova York / Rosalia’s Revolution in New York, en la Spanish Benevolent Society, ambas obras traducidas por la galicianista norteamericana Kathleen N. March. Además, varias de sus creaciones se ambientaron en Nueva York, como el poemario A unha muller descoñecida o los cuentos “A muller loba” y “A fera fráxil”.

Su poema "A cabeleira", editado ya en 35 idiomas, ha sido traducido este año a cinco más, por lo que en el próximo recital multilingüe de Nueva York, además del original gallego en la voz de su autor, Claudio Rodríguez Fer, se tendrá disponibilidad de las siguientes cuarenta versiones, debidas a escritores, artistas, profesores y traductores de los cinco continentes habitados del mundo:
  • portugués: Claudia Murici; 
  • asturiano: Xuan Bello; 
  • euskera: Ane Marcellán Arantzamendi y Antton Juaristi; 
  • castellano: Olga Novo; 
  • catalán: Marta Pessarrodona; 
  • occitano: Eric Fraj; 
  • francés: María Lopo; 
  • italiano: Ana Rosso; 
  • rumano: Ion Deaconescu; 
  • inglés: Diana Conchado; 
  • alemán: Regina Goerger; 
  • danés: Ana Bundgård; 
  • neerlandés: Germain Droogenbroodt; 
  • gaélico irlandés: Juan Renales Cortés; 
  • gaélico escocés: Meg Bateman;
  • galés: Risiart Hincks; 
  • bretón: Herve ar Bihan, Alan Botrel, Gwendal Denez y María Lopo; 
  • manés: Chris Sheard; 
  • ruso: Serguey Stepanov; 
  • polaco: Marlena Zimma; 
  • checo: Katerina Vlasakova; 
  • búlgaro: Tsvetanka Elenkova; 
  • albanés: Bashkim Shehu; 
  • húngaro: Szabina Ughy; 
  • finés: Katariina Vesterinen; 
  • griego: Theodora Grigoriadou; 
  • armenio: Sarkis Mahserejian, procurada por Lori N. Mesrobian; 
  • hebreo: procurada por Ellen Engelson Marson; 
  • árabe: Fatiha Benlabbah; 
  • chino: Zhou Wei; 
  • japonés: Takekazu Asaka; 
  • hindi: Vikash Kumar Singh; 
  • swahili: Félicien Ileka Gene; 
  • yoruba: Olakunle Sikiru y Manuela Aira; 
  • wolof: Yagamare Fall Diop; 
  • quechua: Odi Gonzales; 
  • guaraní: Cristian David López; 
  • rapanui: Blanca Tuki Tepano; y
  • esperanto: Diana Conchado. 
La portada de A cabeleira, obra de Claudio Rodríguez Fer ilustrada con un dibujo de Carmen Blanco.

Madrid: la lividez


"Madrid es la ciudad de los atardeceres y del amanecer. Velázquez, Goya, que supieron verlo y pintarlo, han inmortalizado esas livideces magistrales. Madrid es, mejor que nada, lívido, y lo lívido es el aspecto más delicado y más tierno de la belleza" 
César González Ruano 

Servidor, en Madrid, acompañado por las letras de González Ruano.

sábado, 17 de octubre de 2015

As esencias

Pound conta que cando a un estudante xaponés se lle preguntou pola diferenza entre poesía e prosa, respondeu deste xeito: "A poesía consiste nas esencias, na medula".

viernes, 16 de octubre de 2015

Beleza catalá


Barcelona, 11 de setembro de 1976. Unha encantadora rapaza, cunha cinta da bandeira catalá no cabelo e un caravel á altura dos beizos, participa nas celebracións da "Diada". A excelente imaxe de César Lucas sairía, ó día seguinte, na portada de El País. Esta noite, no reencontro coa foto, lembreime do comezo dun poema do novísimo Gimferrer:
Oscar Wilde llevaba
una gardenia en el pico.
Color gris, color malva en las piedras y el rostro,
más azul pedernal en los ojos, más hiedra
en las uñas patricias, ebonita en las ingles de los faunos.

lunes, 5 de octubre de 2015

Mi primer día en la Universidad

El amigo y colega David Briz, extremeño, me recuerda que anteayer se cumplieron diez años de nuestra entrada en la Universidad. Verdad que yo también esperaba más de ciertas asignaturas y de algunos profesores, pero el balance que hago es, desde luego, positivo. Además del necesario aprendizaje (teórico, mucho más que práctico, eso sí) adquirido en las aulas durante ese lustro, puedo decir —orgulloso— que conservo grandes amigos (alumnos y docentes) de entonces. Gente —como el propio Briz, tan íntegro— que, sin duda, me ha marcado, que me ha ayudado a ser mejor persona... Espero que ese influjo sea imborrable.

Me acuerdo de las sensaciones que tuve al pisar, ya como alumno de Periodismo, la Facultad de Ciencias de la Información de la Complutense: esa combinación de nervios y de satisfacción al constatar que un sueño forjado en la niñez se empezaba a cumplir... Hay algo que recuerdo especialmente del primer día: a mi lado, en el aula, se sentó un muchacho extraño (como todos los seres de visión poliédrica, y la suya es así) que acabaría siendo otro buen amigo mío: el madrileño Javier Viedma. Lo recuerdo dibujando, abstraído y a la vez dinámico, fluido, en clase de Sociología, mientras yo (un poco fuera de lugar, apenas conocía Madrid) me esforzaba por seguir el caótico guión de la profesora...
Madrid, 3 de octubre de 2005: la urgencia de aprender, de conocer gente nueva, de escuchar muchas historias; la sed de belleza y libertad, de viajar física y mentalmente; el deseo de vivir en una ciudad grande (¡ah, Madrid!), de dinamitar dogmas y estereotipos... Huelga decir que ya no somos aquellos adolescentes, pero me consta que a algunos de nosotros nos siguen moviendo las pulsiones citadas, igual que otras de naturaleza parecida.
Gracias a todos los que me habéis enseñado algo en este viaje que, efectivamente, continúa. Gracias, también, por entenderme (o por intentarlo al menos). 

Santiago acogerá mañana el recital multilingüe de un poema de Claudio Rodríguez Fer

Mañana Santiago de Compostela acogerá un recital colectivo de A cabeleira (Poema en 35 idiomas), de Claudio Rodríguez Ferobra políglota ilustrada con un dibujo y con un caligrama de Carmen Blanco en cubierta y con varios dibujos de Sara Lamas en el interior. El acto tendrá lugar, a partir de las 8 de la tarde, en la Fundación Granell (Praza do Toural) y contará con la participación del propio autor. 
Claudio Rodríguez Fer, en el río Miño.

El poema de Rodríguez Fer, reputado literato lucense, se ofrece en veintidós lenguas procedentes de Europa (gallego, portugués, asturiano, vasco, castellano, catalán, occitano, francés, italiano, inglés, alemán, danés, neerlandés, finés, griego, gaélico irlandés, gaélico escocés, galés, bretón, ruso, polaco, checo), seis de Asia (armenio, hebreo, árabe, chinés, japonés, hindi), tres de África (swahili, yoruba, wolof), dos de América (quechua, guaraní) y una de Oceanía (rapanui), así como en el internacional esperanto. Las versiones son debidas a poetas, profesores y traductores de los cinco continentes de la Tierra. 
A cabeleira (Poema en 35 idiomas) se presentó por primera vez el pasado 12 de junio en la Librería Ghato Negro de Lugo con un recital multilingüe que contó con la poeta Olga Novo, traductora de la versión castellana, y un internacional conjunto de personas relacionadas con la literatura y la enseñanza de idiomas, de las cuales las escritoras María Lopo y Cris Fiaño repetirán mañana en Santiago. El próximo 30 de octubre la obra se presentará en Manhattan, concretamente en el Hunter College de la City University of New York (donde ejerció y disertó el propio Rodríguez Fer desde los años noventa), con un recital todavía más políglota, facilitado por el multiculturalismo de la ciudad. 
La portada de A cabeleira, obra de Claudio Rodríguez Fer ilustrada con un dibujo de Carmen Blanco.
Éste es el programa del acto de mañana en Santiago, que se desarrollará en diecisiete idiomas:

Varsoviana para Granell:

  • por Claudio Rodríguez Fer, escritor y director de la Cátedra de Poesía y Estética José Ángel Valente de la Universidad de Santiago de Compostela,
  • Carmen Blanco, escritora y profesora de Literatura Gallega de la Universidad de Santiago de Compostela.

Lectura políglota de “A cabeleira” en 17 idiomas:

  • En gallego, por el propio autor del poema.
  • En portugués, Vivian Torres de Mello Rangel, licenciada en Literatura Brasileira por la Universidad del Estado de Río de Janeiro y máster en Literatura Comparada por la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Claudia Murici).
  • En castellano, Cris Fiaño, escritora, diseñadora gráfica y directora de la revista cultural Evohé de la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Olga Novo).
  • En catalán y occitano, María Mercè López Casas, profesora de Lengua y Literatura Catalanas en la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Marta Pessarrodona y Eric Fraj, respectivamente).
  • En francés, María Lopo, ensayista, investigadora, profesora de Francés y doctora en Literatura Francesa por la Universidad de la Alta Bretaña (Traducción de ella misma).
  • En italiano, Annachiara Pavesi, comparatista de la Universidad de Trento e investigadora en la Cátedra Valente (Traducción de Ana Rosso).
  • En rumano, Adina Ioana Vladu, filóloga, traductora y doctora por la Universidad de Bucarest (Traducción de Ion Deaconescu).
  • En inglés, Natalia Fernández Segarra, directora de la Fundación Granell e hija de Eugenio Granell y Amparo Segarra (Traducción de Diana Conchado).
  • En alemán, Rosa Marta Gómez Pato, profesora de Literatura Alemana en la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Regina Goerger).
  • En griego, Margarita Olivar Roldán, profesora de griego en el Instituto de Ames (Traducción de Theodora Grigoriadou).
  • En ruso, polaco y checo, Katerina Vlasakova, licenciada en Enseñanza de Francés y Checo por la Universidad Carolina de Praga y directora del Centro de Lenguas Modernas de la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Serguey Stepanov, Marlena Zinma y ella misma, respectivamente). 
  • En chino, Zhao Bing, alumna de Filología de la Universidad de Heilongjiang y de la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Zhou Wei).
  • En japonés, Noriko Fukushima, hispanista licenciada por la Universidad Seisen de Tokyo y máster en Edición por la Universidad de Santiago de Compostela (Traducción de Asaka Takekazu). 
  • En esperanto, Xosé Lourenzo Vidal, docente y presidente de la Asociación Gallega de Esperanto (Traducción de Diana Conchado). 
El poema "A cabeleira", de Claudio Rodríguez Fer, en caligrama de Carmen Blanco.

viernes, 25 de septiembre de 2015

A bañeira do Cochuego

En 2013 desapareceu de Robaín (o casarío santiseiro dos meus avós maternos) unha vella bañeira que utilizaban os meus familiares e algúns veciños pra lavar as tripas dos porcos. A bañeira repousaba onde din O Cochuego, unha leira que fica máis cerca da rúa —está xusto ó pé dela— que do fogar. Meus avós non denunciaron nin airearon o roubo. Sei que eles son conscientes da nimiedade que tería suposto, pra calquera de fóra de Robaín, a ausencia dunha bañeira aparentemente abandonada... Pro tamén sei que dar co ladrón tería minado o valor da epopea caseira. “Era unha gran bañeira, unha bañeira de fundición. Deberon de sacar uns cartiños vendéndoa…”, comentárame daquela o meu avó.
O Cochuego, leira pertencente a Robaín, casarío de Santiso de Abres. 


Viktor Shklovski (pai do formalismo ruso) teorizou sobre o “estrañamento”, técnica consistente en singularizar os obxectos. De acordo con Shklovski, o fin da arte é romper a habitual percepción automatizada dun obxecto, provocando así a súa visión mediante unha presentación anómala. É o que sucede, por exemplo, cando un poeta coloca unha tarteira fóra do seu contexto habitual —na cama, no xulgado, na igrexa…—. Aí, lonxe da inercia, o lector comeza a sentir por vez primeira dito utensilio. 
Dende que souben de Shklovski —tería eu 18 anos—, asocio coa bañeira do Cochuego un dos meus soños infantís: perdido no medio dun monte que hai preto de Robaín, desemboco nun urinario rodeado de xestas, respirando paradoxal intimidade naquel ámbito agreste. Tamén no ocaso da adolescencia descubrín a Magritte, e relacionei presto o seu provocativo surrealismo coa bañeira e co soño. Aínda hoxe divírtome imaxinando como o defunto pintor representaría o recipiente antes de que fose roubado… No cadro, a bañeira quizabes aparecería sobredimensionada, dominando o espazo (dese xeito pintara o propio Magritte algúns outros obxectos cotiáns, co fin de producir “estrañamento”). Unha bañeira xigante situada na leira, a carón da rúa: esa podería ser unha alegoría do prurito de exhibir, por medio das redes sociais, a nosa intimidade. 
A cámara de escoita (1958), cadro de René Magritte.


[Artigo meu publicado en
El Progreso de Lugo (edición da Mariña), 18/09/2015]

jueves, 24 de septiembre de 2015

Gene Chandler / Curtis Mayfield

Man's temptation (A tentación dun home) é unha das excelsas composicións de Curtis Mayfield, lenda do soul; como suxire o título, a canción fala dun individuo que ve ameazada a súa vida en parella por mor da aparición doutra muller que consegue seducilo. A peza popularizouna nos primeiros 60, coas súas inflexións (melódicas e percutidas) herdadas do doo-wop, Gene ChandlerAs sensoriais harmonías vocais da gravación son obra de The Impressions, seminal banda de soul (fundamental pra entender este xénero) capitaneada daquela por Mayfield. O falsete final de Chandler marca da casa invita a soñar... 

martes, 15 de septiembre de 2015

Otoño

Murmurando tu nombre 
va la lluvia de otoño entre los álamos, 
y en otoño va el viento, que ha salido de caza, 
murmurando tu nombre. 

Pedro Gimferrer

lunes, 14 de septiembre de 2015

Feitizo

Onte, conversando virtualmente cunha rapariga soñadora, escribín "preciosamente" en vez de "precisamente". Correxir o erro tería significado romper o feitizo.
[Santiso de Abres, 2014]

Brote da primavera santiseira de 2014. A imaxe tomeina en Robaín, o casarío dos meus avós maternos. Facendo a foto, lembreime daquel fermoso título de Proust: Á sombra das raparigas en flor.

domingo, 13 de septiembre de 2015