TINO DE MARTIZ

Estes días lembreime de que devecías polas rosquillas que nos preparaban a miña nai e a miña avoa. Comiámolas nos recreos da escola, cando Gloria Crecente era a nosa mestra. Evoquei tamén as longas tardes que pasabamos en Eilale, á sombra da figueira, xunto a Amadito e á túa irmá Elisa. E na primavera, Rosa de Capelas ofrecíanos as nésperas máis deliciosas da contorna.

Tamén se me viñeron á mente os contos que eu escribía na materia de Castelán, nos que o teu personaxe era o máis divertido, o máis chaplinesco. Relativizabas cun sorriso todas as cousas que che sucedían, por moi duras que fosen. “Non hai problema, ho!”. Así de tranquilo fuches sempre. Na ficción e na vida real.

A noite da túa morte esperteime destemperado, pero seguín durmindo, pois ignoraba o ocurrido. Foi ás nove da mañá cando mamá me anunciou a traxedia automobilística, e quedei petrificado. Tres días antes reencontrámonos. Viñeches axiña darme unha aperta. Preguntáchesme se estaría por moitos días en Santiso. Puxémonos ao día, pero xa sabía que no estaleiro da Veiga te valoraban moito, como operario e como persoa; e a ti contárache meu pai que eu recentemente retornara de Bolivia, tras máis de seis anos vivindo acolá. Despois de falar dos teus sobriños Mateo e Tomás (que te adoraban), pregunteiche irónicamente se ti tiveras algún bebé nos últimos tempos. Sorrindo, respondiches: “Ser pais non entra nas nosas prioridades”.

Caía unha chuvia fina, desganada, o día que che demos sepultura. Ese barruzo semellaba o azucre derretido das rosquillas que tanto che gustaban. De volta a casa, faltoume valor para abrir os meus cadernos de terceiro de primaria, que conteñen os contos onde sobresalía o teu personaxe, aquel heroe novísimo, ameno, despistado, pleno de fazañas traxicómicas. Aínda hoxe me costa crer que nos deixaras con só 36 anos, que non poideras erguerte despois da caída, como tería feito o teu propio personaxe literario. Ata sempre, querido Tino.

De esquerda a dereita, na fila de arriba, servidor, Merche Freije, Jairo Corveiras, Amadito Molejòn e Sonia Lanzós. Na fila de abaixo, Jenny Pérez, Pablo Labrada, Antonio Díaz e o falecido, Tino García.

(Publicado en El Progreso, 05/09/2024).